نقش سوئیفت در مقابله با پولشویی و تحریم‌های بین‌المللی
در دنیای امروز، شفافیت مالی و مقابله با جرایم اقتصادی بین‌المللی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. یکی از مهم‌ترین ابزارهای جهانی برای نظارت بر جریان مالی و اجرای مقررات ضدپولشویی، شبکه سوئیفت (SWIFT) است. در این مقاله به توضیح نقش سوئیفت در مقابله با پولشویی میپردازیم. این شبکه نقشی کلیدی در ردیابی تراکنش‌ها، شناسایی منابع مشکوک و اجرای تحریم‌ها در نظام مالی بین‌المللی دارد.
سوئیفت چیست و چگونه عمل می‌کند؟
سوئیفت یک شبکه پیام‌رسانی مالی بین‌المللی است که بیش از ۱۱۰۰۰ مؤسسه مالی در ۲۰۰ کشور جهان را به هم متصل می‌کند. این شبکه، پیام‌های مربوط به انتقال پول، تأیید اعتبار، باز کردن اعتبار اسنادی، و… را بین بانک‌ها منتقل می‌کند، اما خودش پول جابه‌جا نمی‌کند.
سوئیفت یک زیرساخت حیاتی برای تبادلات مالی در سطح جهانی است که اطلاعات تراکنش‌ها را با امنیت و دقت بالا منتقل می‌کند.
پولشویی و چالش‌های جهانی آن
پولشویی به فرآیند پنهان‌سازی منشأ غیرقانونی پول‌ها گفته می‌شود تا این وجوه به‌ظاهر مشروع به نظر برسند. این پدیده معمولاً توسط گروه‌های جرایم سازمان‌یافته، قاچاقچیان، یا حتی گروه‌های تروریستی انجام می‌شود.
طبق آمار صندوق بین‌المللی پول، هر سال بین ۲ تا ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی (یعنی هزاران میلیارد دلار) از طریق پولشویی وارد سیستم مالی می‌شود. همین موضوع اهمیت نظارت دقیق را دوچندان می‌کند.
سوئیفت چگونه با پولشویی مقابله می‌کند؟
سوئیفت با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، قوانین بین‌المللی و همکاری با نهادهای نظارتی، نقش پررنگی در کنترل جرایم مالی دارد. برخی از مهم‌ترین ابزارها و اقدام‌های سوئیفت در این حوزه عبارتند از:
۱. تطبیق تراکنش‌ها با فهرست تحریم‌ها
سوئیفت به بانک‌ها امکان می‌دهد تراکنش‌های خود را با لیست‌هایی مانند OFAC، FATF، EU و UN تطبیق دهند. این تطبیق خودکار مانع از انتقال وجه به حساب‌های مشکوک یا تحریم‌شده می‌شود.
۲. پشتیبانی از سیاست KYC و AML
سوئیفت از بانک‌ها می‌خواهد که سیاست‌های «شناخت مشتری» (KYC) و «مقابله با پولشویی» (AML) را به طور دقیق اجرا کنند. این سیاست‌ها شامل بررسی هویت فرستنده و گیرنده، هدف تراکنش و مبالغ مشکوک است.
۳. تحلیل داده‌های تراکنش‌ها
با استفاده از فناوری‌های تحلیل داده و یادگیری ماشین، سوئیفت به بانک‌ها کمک می‌کند تا الگوهای غیرعادی را شناسایی کرده و تراکنش‌های مشکوک را گزارش دهند.
سوئیفت و تحریم‌ها
یکی از پررنگ‌ترین نقش‌های سوئیفت در دهه‌های اخیر، همکاری با دولت‌ها برای اجرای تحریم‌های بین‌المللی بوده است. مواردی مثل:
- قطع دسترسی بانک‌های ایرانی در سال ۲۰۱۲ و ۲۰۱۸
- خروج بانک‌های روسی از سوئیفت پس از جنگ اوکراین (۲۰۲۲)
- محروم‌سازی بانک‌های کره شمالی از شبکه جهانی
این موارد نشان می‌دهند که سوئیفت فقط یک شبکه فنی نیست، بلکه بخشی از سیاست‌گذاری مالی بین‌المللی محسوب می‌شود.
انتقادات از سوئیفت
با وجود نقش مهم سوئیفت در مقابله با جرایم مالی، برخی کشورها و تحلیلگران معتقدند که این شبکه سیاسی‌شده و تحت تأثیر قدرت‌های غربی قرار گرفته است. حذف کشورهای خاص از سوئیفت بدون تصمیم‌گیری جمعی بین‌المللی، یکی از این موارد است.
در واکنش به این وضعیت، کشورهایی مانند روسیه (با SPFS) و چین (با CIPS) اقدام به طراحی سیستم‌های جایگزین کرده‌اند، اما هنوز مقیاس و اعتماد سوئیفت را ندارند.
آینده سوئیفت در فضای مالی دیجیتال
با پیشرفت فناوری و رشد پرداخت‌های دیجیتال، سوئیفت نیز در حال تحول است:
-
- حرکت به سمت ISO 20022، استاندارد جدید پیام‌های مالی
- استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل بهتر تراکنش‌ها
- ایجاد زیرساخت‌های شفاف‌تر برای مقابله با پولشویی در رمزارزها و فین‌تک ها (FinTech) فین‌تک یعنی فناوری‌های مالی که خدمات بانکی و پرداخت را دیجیتال و هوشمند می‌کنند.
کلام آخر
سوئیفت فراتر از یک شبکه پیام‌رسان مالی، به ابزاری قدرتمند برای مبارزه با پولشویی، مقابله با تأمین مالی تروریسم و جلوگیری از دور زدن تحریم‌ها تبدیل شده است. هرچند انتقاداتی به عملکرد آن وارد است، اما تا امروز جایگزین قابل اتکایی در سطح جهانی برایش وجود ندارد.
در دنیایی که جرایم اقتصادی پیچیده‌تر شده‌اند، ابزارهایی مانند سوئیفت نقش کلیدی در حفظ سلامت و شفافیت سیستم مالی ایفا می‌کنند.
🔗 برای آشنایی با نحوه خرید و انتقال ارز به کشورهای مختلف، دریافت قیمت حواله و کارمزدها، می‌توانید به این صفحه مراجعه کنید.
