اصغر فخریه کاشان، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی، اخیراً بیان کرده است که حتی چین به دلیل عدم پیوستن ایران به FATF (گروه ویژه اقدام مالی) اقدام به بستن حساب‌های بانکی ایران کرده است. او اشاره می‌کند که علی‌رغم وعده‌ها مبنی بر همکاری اقتصادی گسترده‌تر با چین و پروژه‌های بزرگ از جمله نوسازی بافت‌های فرسوده تهران، این پروژه‌ها هیچگاه اجرایی نشدند. یکی از دلایل این امر، عدم پذیرش ایران در FATF است که موانعی در مسیر همکاری‌های بانکی و مالی ایجاد کرده است.
عدم پیوستن ایران به FATF موجب شد تا فرصت‌های زیادی برای ایران از دست برود
در سال‌های گذشته، عدم پیوستن به FATF موجب شد تا فرصت‌های زیادی برای ایران از دست برود. طبق گفته ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران، ایران که دومین کشور توانمند در زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی به جهان بود، اکنون جایگاه خود را به ترکیه واگذار کرده است. رهبر تأکید می‌کند که این تغییرات نتیجه عدم پذیرش FATF است که مانع از رقابت ایران در بازارهای جهانی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی می‌شود.
در سال‌های پس از جنگ سوریه و پس از مقابله با گروه‌های تکفیری، توافقاتی میان بخش خصوصی ایران و سوریه برای نوسازی مسکن در این کشور صورت گرفت. با این حال، مسأله تحریم‌ها و مشکلات مربوط به مبادلات تجاری، به مانعی جدی در برابر اجرایی شدن این پروژه‌ها تبدیل شد. به عنوان نمونه، موافقت‌نامه‌ای در سال ۱۳۹۷ برای نوسازی ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در سوریه به امضا رسید، اما این طرح هیچگاه به مرحله عملیاتی نرسید.
این مسائل تنها بخش کوچکی از پیامدهای عدم پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) هستند. این چالش‌ها باعث شده‌اند که ایران به لیست سیاه FATF اضافه شود، که به نوبه خود موجب جلوگیری از همکاری‌های مالی و بانکی با کشورهای دیگر شده است.
عدم پیوستن به FATF و عدم شفافیت در فعالیت‌های مالی، بهانه‌ای برای کشورهای خارجی فراهم کرده است تا از همکاری با ایران خودداری کنند. در حال حاضر، بخش خصوصی در انتظار رفع مشکلات ایران در زمینه FATF است و بسیاری از کارشناسان معتقدند که نپیوستن به این گروه، به نوعی خودتحریمی است. در دهه اخیر، ایران با نرخ منفی تشکیل سرمایه روبه‌رو بوده و این وضعیت نشان‌دهنده این است که به دلیل عدم پیوستن به FATF، سرمایه‌گذاری‌های خارجی به کشور وارد نمی‌شود.
در حالی که برخی گروه‌های سیاسی نسبت به پیوستن ایران به FATF واکنش‌های منفی نشان می‌دهند، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این تصمیم یک مسئله فنی و مرتبط با منافع بلندمدت کشور است. همچنان که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، آیت‌الله صادق آملی لاریجانی، پیش از این گفته بود: “این فضاسازی‌هایی که در این خصوص صورت می‌گیرد، غیرمنصفانه است زیرا این یک بحث فنی و مرتبط با مصالح کشور است که نباید با فضاسازی‌های سیاسی آن را تحت‌الشعاع قرار داد.” همچنین وی تأکید کرده است که تصمیم‌گیری در این مورد باید بر اساس مصلحت کشور باشد و از افراط و تفریط پرهیز شود.
در نهایت، به نظر می‌رسد که پیوستن ایران به FATF نه تنها می‌تواند به تقویت روابط بانکی و اقتصادی با کشورهای مختلف کمک کند، بلکه فرصتی برای ورود سرمایه‌گذاری‌های خارجی و بهبود شرایط اقتصادی کشور فراهم آورد.
